Ընդհանուր տեղեկություններ
Ազգային փոքրամասնություններ
2021թ. վերջին համայնքներից ստացված տեղեկատվության համաձայն Լոռու մարզում բնակվում են 6470 ռուս, 1003 հույն, 1438 եզդի, այլ՝ 449(վրացիներ, ուկրաինացիներ, բելառուսներ, ասետ, ուդմուրտ, մոլդովներ, թաթարներ, քրդեր, ուդի, պարսիկներ, հոլանդացի, լիտվացիներ և այլն) նրանց գերակշիռ մասը՝ Տաշիրի, Թումանյանի և Գուգարքի տարածաշրջաններում: Վերջին տասնամյակում տարածաշրջանում սկիզբ առած էթնիկական տեղաշարժերի հետևանքով մարզից արտագաղթել են նաև մեծ թվով այլազգի բնակիչներ:
Հիմնական բնիկ ազգաբնակչության՝ հայերի հետ նրանք ապրում են իրավահավասարության պայմաններում: Ազգային փոքրամասնությունները բոլոր պայմաններն ունեն ազգային մշակույթի և ավանդույթների պահպանման համար: Դրանց են նպատակաուղղված ազգային հասարակական ու մշակութային կազմակերպությունները:
Նրանց ներկայացուցիչները մշտապես հրավիրվում են հասարակական քննարկումներին, պետական, ազգային տոների հանդիսություններին, համայնքային և մարզային միջոցառումներին՝ ակտիվորեն ներգրավվելով հասարակական գործընթացներում:
Մարզում բնակվող ազգային փոքրամասնությունների կրթական, մշակութային հարցերով զբաղվում են նրանց կողմից ձևավորված թվով 5 հասարակական կազմակերպություններ՝ հունական սփյուռքի ազգապահպանական «Էլպիդա», «Պոնտոս» և «Ակմի», ազգային մշակույթի, կրթական և ազգամիջյան կապերի զարգացման հարցերով զբաղվող «Ուկրաինա» և ռուսազգի փոքրամասնության սոցիալական, մշակութային, կրթական հիմնախնդիրներով զբաղվող «Օբշչեստվո Ռոսիի» ՀԿ-ները:
Վերջին տարիներին մարզային ենթակայության հանրակրթական ուսումնական հաստատությունները համագործակցում են «Ռուսկի Դոմ» Ռուսաստանի գիտության և մշակույթի կենտրոնի, ինչպես նաև Երևանում և Գյումրիում ռուսական գիտության և մշակույթի կենտրոնների հետ: Համագործակցությունը կրում է շարունակական բնույթ:
Մշտապես խրախուսվում է տեղական ինքնակառավարման մարմինների հետ հարաբերություններում փոքրամասնությունների լեզուների օգտագործումը: Մարզպետարանի կողմից ակտիվորեն խրախուսվում է նաև ֆակուլտատիվ պարապմունքների միջոցով ազգային մշակույթի և պատմության ուսուցանումը բոլոր այն դպրոցներում (մասնավորապես՝ Վանաձոր, Ալավերդի, Լերմոտովո, Ֆիոլետովո, Տաշիր համայնքներ), որտեղ ազգային փոքրամասնությունների խմբերին պատկանող երեխաներ կան:
Լերմոնտովո համայնքում գործում է համայնքային ենթակայության «Սկազկա» մանկապարտեզը, որտեղ ընդգրկված է 21 երեխա, որոնց համար ռւսումնադաստիարակչական աշխատանքները կազմակերպվում են ռուսերեն լեզվով:
Ֆիոլետովոյի միջնակարգ դպրոցում «Կրթության մատչելիության ապահովում» դրամաշնորհային ծրագրի շրջանակներում 2012թ-ից սկսած գործում է նախակրթարան, որտեղ 17 երեխաների համար ռւսումնադաստիարակչական աշխատանքները կազմակերպվում են ռուսերեն լեզվով: Նախակրթարանը ֆինանսավորվում է պետական բյուջեից:
Լոռու մարզի նախադպրոցական ուսումնական հաստատություններում առանձին ազգային փոքրամասնությունների երեխաների խմբեր չեն գործում, քանի որ 8-10 հոգանոց խմբեր չեն ձևավորվում:
Վանաձորի N 4 հիմնական, Լերմոնտովոյի և Ֆիոլետովոյի միջնակարգ դպրոցներում ազգային փոքրամասնությունների հանրակրթական ուսուցումը և դաստիարակությունը կազմակերպվում են իրենց մայրենի ռուսերեն լեզվով՝ պետական ծրագրով և հովանավորությամբ, հայերենի պարտադիր ուսուցմամբ:
Տաշիրի N 1 հիմնական դպրոցում սովորում են ազգությամբ եզդի 55 երեխաներ, որոնց համար տարիներ շարունակ կազմակերպվել են եզդիերեն լեզվի ֆակուլտատիվ պարապմունքներ: Դպրոցն ապահովված է եզդիերեն գրականությամբ, առկա է ավելի քան 285 դասագիրք, սակայն ներկա պահին դպրոցը չունի ուսուցիչ:
Լոռու մարզի 148 դպրոցների ուսումնական պլանով 2-9-րդ դասարաններում «Ռուսաց լեզու» առարկան ընդգրկված է պետական բաղադրիչի ուսումնական առարկաների ցանկում: Հայաստանի Հանրապետության կառավարության որոշմամբ Վանաձորի N 4 հիմնական դպրոցում բացվել են ռուսերենով ուսուցմամբ դասարաններ:
Ֆիոլետովոյի միջնակարգ դպրոցը ռուսերենով ուսուցմամբ դպրոց է: Վանաձորի N 4 հիմնական և Լերմոնտովոյի միջնակարգ դպրոցներն ունեն ռուսերենով ուսուցմամբ դասարաններ:
Մշտապես խրախուսվում է տեղական ինքնակառավարման մարմինների հետ հարաբերություններում փոքրամասնությունների լեզուների օգտագործումը: Նրանց համար մատչելի են հասարակական բոլոր վայրերը, սպասարկման օբյեկտները և զանգվածային լրատվամիջոցները: